Oproep aan het nieuwe kabinet: ontsluit 1 miljard aan geduldig risico kapitaal voor gamechangers in de groene chemie

11-12-2023

Op 29 en 30 november heeft in Geleen het event Financing the Transition plaatsgevonden georganiseerd door Chemelot Circular Hub en ondersteund door Groene Chemie, Nieuwe Economie. Het belang van deze conferentie kan niet onderschat worden voor het realiseren van de Industrie Transitie naar een duurzame groene maak-chemie in Nederland.

Vele ondernemers op het congres waren aanwezig die met veelal disruptieve doorbraak initiatieven de nieuwe economie vorm hopen te geven. Vanuit het platform GCNE is er het afgelopen jaar onderzoek gedaan naar de belemmeringen in het verkrijgen van financiering voor deze ondernemers. Angelique Erkenbosch presenteerde de resultaten van dit onderzoek uitgevoerd door de aangesloten ROM’s, TNO en GRITD.

De belangrijkste bevinding is: het is voor ondernemers extreem lastig om de pilot- en demofase door te komen. Dit vertraagt de transitie richting een groene chemie in Nederland.

Als we puur naar het financieringslandschap kijken zien we de volgende oorzaken:

  • Er is een absoluut tekort aan risicokapitaal voor pilots en demo’s ((Technology Readiness Level 5 - 8).
  • Het financieringslandschap is gefragmenteerd met relatief kleine tickets (<€5m) in vergelijking tot de kapitaal behoefte van de ondernemers (gemiddeld €50m).
  • Financieren in de groene chemie vereist een lange tijdshorizon (15-20 jaar). Er wordt pas geld verdiend bij de eerste commerciële fabriek. Dit matcht niet met de relatieve korte tijdshorizon van de meeste venture capital fondsen (circa 7-10 jaar).
  • Het risicoprofiel van opschaling in groene chemie is hoog. De verwachte winsten matchen niet met de eisen van een venture capital fonds.
  • Er is een groot verschil in technische kennis tussen de financiers en de ondernemers. Tevens is er een gebrek aan best practices. Dit maakt het lastig voor financiers om de technische en financiële haalbaarheid van een casus te bepalen.

Bovenstaande staat nog los van de bewegingen in de markt en in regelgeving. Olie en gas zijn voorlopig nog te goedkope alternatieven. Overheidsbemoeienis is absoluut noodzakelijk om groene chemie in Nederland te realiseren.

Ondanks dat op de conferentie ook werd ingegaan op wat al wel mogelijk is vanuit European Investment Bank (EIB) en Invest-NL hebben de deelnemers aan de meeting “Boosting finance for green chemistry” Arnold Stokking opgeroepen om Ministerie van Economische Zaken en Klimaat dringend te verzoeken tot het ontsluiten 1 miljard Euro aan geduldig risicokapitaal in tickets van circa 50 miljoen voor gamechangers in de opschalingsfase (TRL 5-8).

Jacqueline Vaessen van de Topsector Chemie onderstreepte bij afsluiting van het congres dat het niet alleen om volume opschaling moet gaan maar ook om slimme investeringen waarbij kennis en initiatieven ook gedeeld kunnen worden onderling.