Hoop gericht op nieuwe EU-regels

Oplossingen moeten vooral in nieuwe Europese regels gezocht worden. Dan gaat het onder meer over een nieuwe bijmengverplichting voor gerecycled plastic, de Circular Economy Act die het gebruik van circulaire materialen moet verdubbelen, de Verordening voor Verpakkingen en Verpakkingsafval (PPWR) voor meer gerecyclede en beter recyclebare verpakkingen of de bio-economie strategie, die het telen en gebruik van bio-grondstoffen stimuleert.

Die zullen meer vraag creëren. ‘Als er verplichte vraag is, heb je een investeringscase. Dat is de beste manier om de markt op gang te helpen. Daar zetten we de komende jaren op in’, zegt directeur verduurzaming industrie Karlo van Dam van het ministerie van KGG. Hij erkent dat sommige bedrijven daar niet op kunnen wachten en zullen omvallen voordat de nieuwe regels er zijn. ‘Hier hebben bedrijven niet vandaag of morgen wat aan, maar als die regels er eenmaal zijn, dan bieden ze wel perspectief om te investeren’, zegt hij.

In Nederland zijn de ministeries met allerlei werkgroepen bezig om na te denken over klimaat-, energie- en industriebeleid voor een nieuw, groener kabinet. Martijn Reubzaet geeft aan dat het ministerie van IenW recyclingbedrijven bijvoorbeeld wil helpen door de zogeheten ‘einde afvalcriteria’ makkelijker te maken voor recyclaat, ook in Europees verband.

Product uit prachtige technologie kunnen verkopen

Ondanks de moeilijke marktomstandigheden zijn er ook bedrijven waar het wel goed mee gaat. Zo ging ondernemer Arjen Wittekoek vorig jaar met plastic recyclingbedrijf Umincorp failliet, maar timmert hij aan de weg met een ander bedrijf: Obbotec. Dat recyclet plasticafval met een eigen SPEX-dissolutietechnologie direct tot hoogwaardig plastic van bijna dezelfde kwaliteit als nieuw virgin plastic, onder meer voor Unilever.

Ook Philips verwerkte het materiaal in het concept voor een circulair scheerapparaat. Op laboratoriumschaal werkt de technologie prima. Dat ging met grammen. Nu heeft het bedrijf een pilotfabriek en werkt het aan een commerciële installatie die 25.000 ton kan produceren. Om te kunnen opschalen zoekt het klanten. ‘Want je kunt wel een prachtige technologie hebben, als je er geen product uit kunt krijgen dat je kunt verkopen heb je niks’, zegt Wittekoek.

Plastic afval 2,5 miljoen Nederlanders gerecycled

Ook grotere bedrijven zijn in de circulaire sector actief als recyclelaar. Shell mag dan gestopt zijn met de bouw van zijn biobrandstoffenfabriek in Rotterdam, het opende eind vorig jaar wel een nieuwe installatie in Moerdijk, die pyrolyse olie uit plastic afval gaat zuiveren zodat het ingevoerd kan worden in chemische kraakinstallaties. ‘Wij zijn daarin gaan investeren omdat we onze fossiele voeding willen vervangen door circulaire voeding’, zegt businessmanager Paul de Hoog.

De installatie produceert 50.000 ton pyrolyse olie voor de kraker, om er weer nieuwe grondstoffen voor plastic van te maken. Dat is gemaakt uit 100.000 ton plastic afval, net zoveel als het afval van 2,5 miljoen Nederlanders. Veel van dat afval wordt nu verbrand omdat het recyclaat via mechanische recycling niet schoon genoeg te krijgen is. Bijvoorbeeld voor de verpakking van voeding.

Kan Shell zijn product wel tegen een concurrerende prijs kwijt? ‘Nee. Op dit moment is dat zwaar, maar de industrie heeft het in het algemeen zwaar en Shell draait rode cijfers. Maar als je vraagt of we dit circulaire product kwijt kunnen en of we waarde halen uit deze fabriek, dan is het antwoord ja’, zegt De Hoog. ‘Zeker de korte termijncontracten leveren gewoon waarde op.’

Dit artikel is ook verschenen als onderdeel van een hoofdartikel in Change Inc., redacteur André Oerlemans.