Nederlandse start-up Recell maakt van onbruikbaar oud papier en karton grondstof voor bioplastics

“Wij werken aan een nieuwe grondstof voor de groene chemie”, zegt Erik Pijlman, directeur en oprichter van Recell. De chemische industrie moet voor 2050 overstappen naar een groene variant, zonder gebruik van fossiele grondstoffen. De enorme hoeveelheid groene grondstoffen die daar voor nodig is, komt nu vooral uit de landbouw en andere natuurlijke reststromen. Vooral uit suikers uit suikerbieten of suikerriet. Die toepassing staat onder druk omdat het veel landbouwoppervlak vergt en concurrentie oplevert met voedselproductie. “Dat is een heet hangijzer voor sommige partijen. Wij bieden een alternatief voor diezelfde suikers. Die maken we uit cellulosehoudende reststromen. Daarmee creëren we meer schaal, zonder dat we last hebben van die ethische vraagstukken”, zegt Pijlman.

Suiker uit afval

Recell haalt zijn cellulosevezels niet uit ruwe biomassa van het land, maar uit afvalstromen die niet te recyclen zijn en dus verbrand worden. Uit papier en karton, drankkartons of uit toiletpapier uit waterzuiveringen. Dat materiaal is al bewerkt door de papier- en kartonindustrie, maar is niet meer geschikt om te recyclen en nieuw papier of karton van te maken. In Europa alleen al wordt daarvan 20 miljoen ton per jaar verbrand. Recell maakt uit die cellulose glucose, wat bijvoorbeeld als grondstof voor bioplastics dient.

Demofabriek naar Engeland

Recell is opgericht in 2015. Vorig jaar juni opende het bedrijf zijn eerste demofabriek in Leek om te laten zien hoe zijn technologie werkt. Die installatie kan 100 ton glucose per jaar produceren voor de chemische industrie, die er bioplastics van maakt. Allemaal plastic waar geen olie, gas of andere fossiele grondstoffen aan te pas komen. Die fabriek verhuist nu naar Engeland om de techniek daar te demonstreren. “We zien dat in Engeland de markt ook vraagt naar deze technologie om de chemie te vergroenen en reststromen op te waarderen”, zegt Pijlman.

Opschaling in stappen

Recell wil in Nederland een fabriek bouwen die 50.000 ton glucose per jaar kan produceren, maar voor dat soort volumes is de markt nog niet klaar. Daarom moet het bedrijf stap voor stap opschalen. “Wij willen wel sneller, maar de markt moet wel met ons mee kunnen ontwikkelen. In de circulaire economie en de groene chemie moet je als keten gezamenlijk opschalen. Samenwerking is een absolute voorwaarde. Daarom gaan we niet meteen naar 50.000 ton, maar zetten we die stappen meer geleidelijk. Dat is de marsroute”, legt Pijlman uit.

Flagship fabriek

In plaats van de grote fabriek gaat het bedrijf nu een productiesysteem bouwen dat minimaal 1.000 ton gestandaardiseerde glucose van DE95 kwaliteit per jaar kan produceren. Dat is de standaard kwaliteit in de chemische industrie. “Op basis van deze suiker kun je alle vormen van bioplastic maken. Van PLA, PHA tot Bio PE”, zegt Pijlman. "We noemen hem de Cellforce, wat een afkorting is voor Cellulose for Circulair Economy. Dit wordt onze flagship fabriek.”

Green Chemistry Accelerator

Recell was dit jaar een van de vijf deelnemers aan het Green Chemistry Accelerator programma (GCA) van Groene Chemie Nieuwe Economie (GCNE). Dat platform streeft naar een circulaire chemie met innovatieve technologieën, zonder fossiele brand- en grondstoffen en zonder CO2-uitstoot in 2050. Het GCA-programma is samen met Invest-NL en de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (ROM’s) opgezet om start-ups te helpen op te schalen tot een volwaardig bedrijf. Zodat ze proeffabrieken kunnen bouwen, de markt op kunnen en uiteindelijk duizenden tonnen grondstoffen voor gerecycled of biobased plastic kunnen produceren.

Sector rond groene chemie

Door zijn deelname aan GCA kon Recell zijn netwerk en kennis vergroten en kwam het in contact met nieuwe partners en investeerders die het bedrijf verder kunnen helpen. Ook kreeg Pijlman een beter inzicht in de volgende stappen die het bedrijf moet maken en in welk tempo. “De Green Chemistry Accelerator verdient daarvoor absoluut een deel van de credits”, zegt hij. “Groene Chemie Nieuwe Economie is voor ons een heel belangrijk en relevant platform. Je ziet in Nederland een hele sector rondom de ontwikkeling van dit type groene chemie ontstaan. Daar zijn we als land uniek in.”

Binnen twee jaar operationeel

Waar de fabriek komt te staan is nog niet duidelijk, maar binnen twee jaar moet de Cellforce operationeel zijn. Recell is al in gesprek met afnemers die de glucose gaan gebruiken. Pijlman: “We kunnen die 1.000 ton straks makkelijk kwijt. Uiteindelijk is de behoefte van de chemische industrie megagroot.”

Geld uit BioBased Circular

Voor de fabriek zijn vele miljoenen aan investeringen nodig. Een deel van dat geld hoopt Recell te kunnen krijgen uit het programma BioBased Circular, dat GCNE samen met de Topsector Agri & Food heeft opgezet en dat 338 miljoen euro subsidie heeft gekregen uit het Nationaal Groeifonds. Nu al doen 125 bedrijven, kennisinstituten en andere partners mee aan het programma. Die investeren er samen nog eens 550 miljoen euro in. Het doel is om olie en andere fossiele grondstoffen voor plastic te vervangen door biobased grondstoffen, gerecycled plastic en - in de toekomst - koolstof uit afgevangen CO2 (CCU).

Sinds 19 maart kunnen de eerste bedrijven en projecten zich inschrijven voor financiële steun van Biobased Circulair. Die oproep stond open voor bedrijven die nieuwe duurzame bio-grondstoffen voor biobased plastic ontwikkelen. Hiervoor is 10 miljoen euro beschikbaar. “Wij vallen binnen de voorwaarden en denken hier aanspraak op te kunnen maken. We hebben dat geld heel hard nodig om samen met de ketenpartners door deze fase heen te komen en naar een volwaardig groene chemische industrie te groeien”, zegt Pijlman.

Dit artikel is ook verschenen bij Change Inc., redacteur André Oerlemans. Het maakt onderdeel uit van een serie artikelen over Groene Chemie, Nieuwe Economie.