Terugblik bijeenkomst 'No Time to Waste'

Nieuwe reststromen inzetten voor recycling gaat niet zonder slag of stoot. Ondernemers lopen tegen onduidelijke wet- en regelgeving aan waarbij ze van de overheid niet vooraf zekerheid kunnen krijgen of hun plannen juridisch houdbaar zijn. Groene Chemie, Nieuwe Economie en Invest-NL hebben Ecomatters gevraagd in kaart te brengen hoe de belangrijkste hordes rondom recycling genomen kunnen worden. Op 17 april werden de bevindingen gepresenteerd aan ruim 100 deelnemers tijdens het event No Time to Waste.

““We hebben geen tijd te verliezen”, benadrukte Arnold Stokking, voorzitter van Groene Chemie, Nieuwe Economie (GCNE): “Er gaat nu waanzinnig veel materiaal naar de verbranding, terwijl het ook nieuwe feedstock had kunnen zijn. Ondertussen klikt de klimaatklok door. We moeten zo snel mogelijk de bestaande hordes zien te nemen. Daarom hebben we samen met Invest-NL opdracht gegeven voor dit onderzoek.”

Recyclers lopen tegen verschillende barrières op wanneer ze hergebruikopties definiëren voor nieuwe reststromen. Uiteraard is het belangrijk dat de nieuwe toepassingen geen gevaar voor de gezondheid kennen. “Maar wanneer je nu precies voldoet aan de wettelijke eisen, is vaak niet duidelijk,” zegt rapport-samensteller Marco Mense van EcoMatters: “De ondernemer zelf is er verantwoordelijk voor te bepalen wanneer een reststroom weer ingezet kan worden als grondstof. De overheid geeft desgewenst een rechtsoordeel over of je terecht de einde-afval-status claimt, maar geeft je geen juridische zekerheden. Het kan dus zijn dat de omgevingsdienst toch bezwaar maakt tegen het gebruik van een reststroom in een product.”

Een ander knelpunt is de internationale afstemming. Mense: “Dat je een reststroom kunt omzetten voor een product in Nederland, betekent niet altijd dat je het eenvoudig kunt exporteren. Elke Europese lidstaat heeft zijn eigen regels en het kan dus best zijn dat je in Nederland alles goed geregeld hebt en toch door de douane wordt tegengehouden.”

Mense betoogde dat je een aantal zaken goed op orde moet hebben voordat je overgaat tot het claimen van de einde-afval-status: “Ken je grondstof, ken je proces, ken je product, ken je afzetmarkt en ken de veiligheid van je product. Als je op die aspecten je dossier op orde hebt, kom je heel ver.” Danny Vancoppenolle van Bureau Veritas liet zien hoe je met een eigen certificeringschema de zaken inzichtelijk kunt maken: “Focus je daarbij op assurance, transparantie en traceability door bijvoorbeeld de LCA, massabalans, carbon footprint en veiligheidsissues inzichtelijk te maken.”

Björn Koopmans, programmamanager van GCNE ziet veel in het maken van eigen certificeringsschema’s: “Ook al heeft het geen juridische status, het is wel een goede manier om te laten zien aan welke aspecten je hebt gedacht. Ik kan me voorstellen dat dit soort schema’s uiteindelijk ook als toetsingskader voor de overheid gaan gelden. Daarmee worden de eisen rondom de einde-afval-status een stuk inzichtelijker.”

Daarnaast pleit Koopmans voor meer gecoördineerde ondersteuning vanuit de overheid: “Veel ondernemers vragen om een landelijk aanspreekpunt in plaats van de decentrale aanpak van nu. Ik verwacht als we een interbestuurlijke poule van experts kunnen instellen we al een flinke stap voorwaarts kunnen zetten. Maar ook hier geldt: we hebben in centraal toetsingkader nodig.”

Ook pleit Koopmans voor internationale afspraken: “Op korte termijn hoeven we geen harmonisatie op EU-niveau te verwachten, maar de EU biedt wel ruimte in zogenaamde regulatory sandboxes: dit geeft ruimte om innovaties meer ruimte te geven dan nu wettelijk kan. Daarnaast kan het interessant zijn om na te gaan wat er in Benelux-verband mogelijk is.”

De bevindingen, gevat in een rapport, werden tijdens de bijeenkomst door Arnold Stokking en Rinke Zonneveld (Invest-NL) overhandigd aan Jeannette Baljeu (gedeputeerde Zuid-Holland), Jacqueline Vaessen (Boegbeeld ChemistryNL) en Hagar Ligtvoet (Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat). Zonneveld benadrukt dat het rapport geen eindpunt is: “We gaan met Rebel Group dieper in op het onderwerp. We laten op dit moment veel te veel kansen liggen om de circulaire transitie te laten slagen. Daar blijven wij op inzetten.”

Het rapport en de presentaties zijn hier te lezen en te downloaden.

Lees ook het artikel van Change Inc over dit thema.