Oproep aan kabinet: maak plastic circulair

03-12-2024

Het is twee voor twaalf voor het voortbestaan van de industrie rond productie, verwerking en hergebruik van plastic: goedkoop plastic uit China en de VS verdringen onze eigen productieketens. Dit maakt onze productieketens afhankelijk en kwetsbaar en het ondermijnt de ambitie van de Nederlandse overheid om te vergroenen en te groeien. Werkgelegenheid en ons toekomstig verdienvermogen staan op het spel.

In deze petitie doen we een dringende oproep aan de politiek: ga met de keten aan tafel om gezamenlijk toe te werken naar een Circulair Plastic Akkoord, met daarin een opbouwpad voor een duurzame plasticketen in Nederland en Europa.

Met als kernpunten:

  • In Nederland gerecycled plastic krijgt economische waarde
  • Voldoende beschikbaarheid van plastic afvalstromen voor recycling
  • Operationeel houden en op schaal brengen van benodigde technologieën
  • Inzet van duurzame grondstoffen en technologie concurrerend maken ten opzichte van fossiele grondstoffen
  • Nationaal beleid complementair maken aan Europees beleid – geen nationale koppen die de keten verzwakken
  • Randvoorwaarden voor investeringen op orde (vergunningen, einde-afval regels).

Industrie reikt hand uit

De Nederlandse industrie slaat de handen ineen en reikt een hand naar overheid en politiek om plastic circulair te maken. De urgentie is groot. Naast de huidige faillissementsgolf bij recyclers, valt de productie hard terug, waarmee de verduurzaming van de hele keten op het spel staat.

Het meeste plastic wordt nu nog gemaakt uit nieuwe fossiele grondstoffen, wat bijdraagt aan klimaatverandering. Veel plastic afval wordt nog niet hergebruikt of – nog erger – belandt in het milieu. De oplossing ligt in het creëren van een duurzame koolstofketen en het circulair maken van plastic. Daarvoor hebben we alle bedrijven in de keten juist hard nodig.

De Nederlandse industrie roept de Tweede Kamer op om het kabinet te verzoeken een Circulaire Plastic Tafel in te stellen. Een tafel waaraan de ministeries van I&W, KGG en EZ mét de industrie naar een Circulair Plastic Akkoord toewerkt. Het overeen te komen akkoord moet input zijn voor het aangekondigde ‘Visie en transitiepad voor het gebruik van duurzame koolstof in de chemie’ en voor een gezamenlijke inzet voor Europese beleidsontwikkeling.

Centraal moet staan dat productie in Nederland en in de EU plaats zal blijven vinden en Europees groen plastic de norm wordt in producten. Met uitdrukkelijk oog voor wat realistisch en werkbaar is. Een wereldwijd vraagstuk lossen we niet op met meer Nederlandse wetgeving. Samenwerking in de keten en daarvoor goed ontwikkeld Europees beleid is cruciaal voor een gezonde, duurzame en toekomstbestendige economie.

Fossiele grondstoffen vervangen

Plastic wordt circulair door het voor hergebruik geschikt te maken en door fossiele grondstoffen te vervangen door alternatieven met een lagere milieu voetafdruk: gerecycled plastic, duurzame bio-grondstoffen en CO2. Door deze te ontwikkelen tot nieuwe grondstof voor producten, maken we onze economie minder afhankelijk van fossiele grondstoffen, stoten we minder CO2 uit in de hele keten van plastic en verduurzamen we de basis van onze industrie.

Dit vraagt om innovatie, om veel nieuwe investeringen en om regelgeving die dit stimuleert en ondersteunt. Nederland is de op drie na grootste producent van plastic in de Europese Unie. Een sterke positie die door de mondiale vrije markt nu zwaar onder druk staat. Dat werkt door naar de vele kunststofverwerkende (veelal mkb-) maakbedrijven die plastic granulaat als basisgrondstof inzetten om er de meest uiteenlopende toepassingen van te maken voor verder gebruik in de maakindustrie. Van buisleidingen tot elektronica, van consumentengoederen tot windmolens, van gezondheidsapparatuur tot auto-onderdelen: plastics zijn en blijven onmisbaar in ons dagelijks leven. De plasticindustrie heeft eraan bijgedragen dat ons land een vooraanstaande rol speelt in materiaalonderzoek en procestechnologie. Ook op het gebied van het inzamelen en recyclen van plasticafval horen onze ondernemingen tot de koplopers in Europa. Maar een cruciale voorwaarde voor het omzetten van die positie naar een circulaire plasticketen is dat uit Nederlands en Europees plastic afval geproduceerd recyclaat een economische waarde krijgt voor onze productketens.

Industrie staat in de startblokken

De industrie staat in de startblokken om miljarden te investeren in innovaties en technologieën voor circulair produceren, sorteren, recyclen, en verwerken van ingezameld plastic. We willen dan ook veel meer plastic uit afval terugwinnen dan er nu beschikbaar komt voor hergebruik. Hierdoor krijgt dit materiaal een nieuw leven en voorkomen we dat herbruikbare grondstof wordt gestort (in Europa) of verbrand (in Nederland en Europa). Met de aangekondigde wettelijke productnormen uit Europa kunnen onze bedrijven zich maximaal voorbereiden op nieuwe productiemethoden waarin toepassing van gerecycled plastic en bio grondstoffen centraal staat.

Maar er zijn nog forse uitdagingen die een snelle omwenteling in de weg staan, zie onze beleidsaanbevelingen in de bijlage. Wij staan klaar om in een publiek-private samenwerking te bouwen aan de juiste condities. Daarom onze oproep aan de politiek en aan de staatssecretaris voor OV & Milieu, de minister van Klimaat en Groene Groei en de minister van Economische Zaken: aanvaard onze uitgestoken hand, maak een Circulaire Plastic Tafel mogelijk en werk met ons toe naar een Circulair Plastic Akkoord!