Mevaldi: van zaagsel plastic zolen maken voor de sneakers van Adidas

Mevaldi maakt plastic uit suikers. Die komen uit plantaardig afval, met een mooier woord reststromen genoemd. In het geval van het Limburgse biotechbedrijf uit houtafval. Zaagsel dus.

Een leverancier haalt de suikers uit het zaagsel en levert die aan Mevaldi. Dat fermenteert de suikers – een soort bierbrouwen – en maakt er daarna 3MPD met de naam Pentonext van: een grondstof voor plastic dat ook een tweede en derde keer gebruikt kan worden. Dubbel duurzaam dus. Die suikers kun je ook uit resten van suikerbieten, mais of andere granen halen als er niet genoeg houtsuiker voorhanden is. Daarom wil Mevaldi met meerdere leveranciers werken.

Met Adidas de wereld over

De toepassingen van 3MPD zijn legio, zegt chief commercial officer Kristel de Ridder van Mevaldi. ‘Wij weten zelf nog niet waarvoor het allemaal gebruikt kan worden. Daarom zijn we steeds op zoek naar nieuwe ideeën.’

Waar het al wel in gebruikt wordt: verf, lijm en schoenzolen. De grondstof zit in de duurdere coatings en lijmen voor industrieel gebruik. ‘Dus niet in de verf die je thuis op de muur smeert en ook niet in knutsellijm’, zegt De Ridder.

Van 3MPD kun je ook elastomeren voor schoenzolen maken. Daarvoor gaat Mevaldi samenwerken met sportmerk Adidas, dat de zolen van zijn sneakers ervan gaat maken. De Ridder: ‘Daar gaan we samen in groeien. Bij schoenzolen gaat het over grotere hoeveelheden en adresseer je meteen een grote internationale markt.’

Verder wordt de grondstof gebruikt voor isolatiemateriaal in woningbouw en voor recyclebaar schuim in matrassen.

Mevaldi uitzondering op malaise

De startup is een exponent van de groene chemie, die biobased grondstoffen voor plastics wil maken: zonder olie en met minder CO2-uitstoot. Met die sector gaat het momenteel niet zo goed in Nederland. Groene chemiebedrijven kampen namelijk met dezelfde problemen als plasticrecyclingbedrijven: door goedkoop fossiel plastic uit China en de VS worden ze te duur en kunnen ze niet op prijs concurreren. Daarom zijn investeerders huiverig om in te stappen, kunnen nieuwe innovaties niet opschalen en gaan zelfs bedrijven failliet.

In al die malaise is Mevaldi een positieve uitzondering. Het Nederlandse biotechbedrijf rondde in september een succesvolle investeringsronde af, waardoor het wel kan opschalen.

Op weg naar prijs-pariteit

Vanaf volgend jaar wil Mevaldi grote hoeveelheden 3MPD gaan produceren. Het grote verschil met gerecycled plastic en andere biobased grondstoffen: Mevaldi levert die grondstof straks tegen dezelfde prijs als de fossiele variant en is dus wel concurrerend in de markt.

‘Door de manier waarop wij ons product maken is het voor ons beter haalbaar om concurrerend te zijn op prijs’, zegt De Ridder. ‘We gaan voor prijs-pariteit, dus hetzelfde prijsniveau als de fossiele variant. Daar willen we zo snel mogelijk zien te komen. In die periode daartussen hebben we investeringen en subsidies nodig.’

Gebruikmaken van bestaande fabrieken

Hoe is dat mogelijk? Onder meer door gebruik te maken van bestaande reactorvaten en capaciteit in de kopen bij fabrieken van andere bedrijven. ‘We proberen bestaande productiefaciliteiten te gebruiken om ons product te maken’, zegt De Ridder. ‘In de biobased chemie zou je verwachten dat je een demofabriek gaat bouwen, maar dat kost heel veel geld en dat duurt heel lang. Als je in bestaande fabrieken ook uit de voeten kunt, waarom zou je dan zoveel geld investeren?’

Uiteindelijk zal er wel een fabriek gebouwd worden, aldus de cco. ‘Maar dan gaan we meteen voor een grotere fabriek en niet voor een tussenstap. Dus niet voor een demofabriek, maar voor wat ze een flagshipfabriek noemen. Het zou mooi zijn als die in 2030 gebouwd wordt.’

Opschalen vanuit het lab

Mevaldi werd in 2020 opgericht door drie mensen, van wie alleen Erik Rutten nog als cto in de directie zit. Rutten werkte 25 jaar in de R&D voor DSM. Op zoek naar innovaties ontdekte hij deze technologie. Na zijn DSM-tijd richtte hij met anderen Mevaldi op om de technologie verder in de markt te zetten.

Het bedrijf is gevestigd in de zogeheten Startup Loft op de Brightlands Chemelot Campus in Geleen, het vroegere DSM-terrein. Daar zitten diverse startups en initiatieven op het gebied van groene chemie en circulaire economie bij elkaar. Dat biedt allerlei voordelen. Ze hebben bijvoorbeeld toegang tot meetapparatuur en kennis, ze kunnen via onderzoekslab CHILL studenten inhuren voor onderzoek en – heel belangrijk voor Mevaldi – ze kunnen test-runs doen in de aanwezige proeffabrieken. ‘Daar hebben we de eerste jaren veel gebruik van gemaakt’, zegt De Ridder. ‘In de proeffabriek hebben we onze eerste kilogrammen gemaakt en konden we opschalen vanuit het lab. Nu moeten we opschalen van kilogrammen naar tonnen.’

Twee Duitse investeerders gevonden

Om op te schalen is geld nodig. In Nederland mijden investeerders momenteel de groene chemie, stelt De Ridder. In Duitsland niet, dus ging Mevaldi de grens over. ‘Vanuit Geleen is Frankfurt net zo ver als Amsterdam.’

In die Duitse stad vond het bedrijf twee partners annex investeerders. Met het High-Tech Gründerfonds (HTGF) vond het bedrijf een kapitaalverstrekker aan startups, met meer dan 1,4 miljard aan aandelen in 700 bedrijven. ‘Mevaldi’s technologie heeft het potentieel om de productie van duurzame materialen fundamenteel te veranderen’, stelt Lena-Sophie Schütter van HTGF. ‘Met opschaling kan hun platform een sleutelrol gaan spelen in de toekomst van groene chemie.’

De andere belangrijke partner is ICIG Ventures, de investeringsafdeling voor durfkapitaal van de International Chemical Investors Group (ICIG). Die groep heeft overal in Europa en Noord-Amerika bedrijven en draait een jaaromzet van ruim 4 miljard euro. ‘We zien grote potentie in de technologie van Mevaldi om de toekomst van duurzame chemie vorm te geven’, zegt investeringsdirecteur Pelin Yilmaz van ICIG Ventures. ‘Hun benadering van biobased chemische bouwstenen sluit perfect aan bij onze langetermijnvisie: investeren in veelbelovende en impactvolle innovaties die bijdragen aan een circulaire economie.’

Promotie naar de Premier League

Volgens De Ridder is met name het partnerschap met ICIG heel belangrijk om op Europese of zelfs mondiale schaal te gaan produceren. ‘ICIG koopt in de hele wereld zogeheten multi-purposefabrieken op die leegstaan. Wij hopen een aantal van die fabrieken te kunnen gaan vullen met nieuwe materialen. Wij kunnen hierdoor groeien naar een productie van 6,5 kiloton 3MPD per jaar’, zegt ze.

Ceo Roger Ottenheym ziet dit als een cruciale stap richting een circulaire Europese chemiesector. ‘Voor ons voelt dit alsof we gepromoveerd zijn naar de Premier League’, zegt hij. ‘Hierdoor kunnen we veel internationaler worden.’

GCA-programma helpt startups opschalen

Mevaldi was dit jaar één van de deelnemers aan de Green Chemistry Accelerator (GCA). Dat is een programma van het platform Groene Chemie Nieuwe Economie (GCNE), dat streeft naar een circulaire chemie met innovatieve technologieën in 2050, zonder fossiele brand- en grondstoffen en zonder CO2-uitstoot. Het GCA-programma is samen met Invest-NL en de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (ROM’s) opgezet om start-ups te helpen opschalen tot een volwaardig bedrijf. Zodat ze proeffabrieken kunnen bouwen, de markt op kunnen en uiteindelijk duizenden tonnen grondstoffen voor biobased plastic kunnen produceren. Ze krijgen onder meer hulp bij het zoeken naar klanten, investeerders en financiers.

Volgens De Ridder is het goed om met meerdere startups bij elkaar te zitten en met elkaar mee te denken. Bijvoorbeeld over hoe je overeenkomsten sluit met potentiële klanten. Tijdens opschalingstafels dachten investeerders mee over vervolgstappen voor financiering. ‘Dat is enorm waardevol’, zegt ze. ‘We hebben deze ronde de positieve en negatieve kanten van het ondernemen gezien. Toch steunen we elkaar door dik en dun.’

Dit artikel is eerder verschenen bij onze mediapartner Change Inc., auteur André Oerlemans.