Gamechangers

Een afbreekbare vervanger vinden voor polyester in kleding geldt als de heilige graal tegen plasticvervuiling. Het Nederlandse R&D-bedrijf Senbis wil er in 2030 eentje op de markt brengen. Voor het eerst wordt daarbij kunstmatige intelligentie (AI) gebruikt om het hele ontwikkelproces flink te versnellen.

Niet recyclebaar oud papier en karton: in Europa wordt er jaarlijks 20 miljoen ton van verbrand. Het Nederlandse bedrijf Recell maakt er suikers van voor bioplastics en wil zo de chemie vergroenen. Nu zijn succesvolle demofabriek naar Engeland verhuist, gaat Recell een nieuwe bouwen die minimaal tien keer zo groot is.

Melkzuur wordt gebruikt in voedsel, schoonmaakmiddelen, oplosmiddelen, shampoos en crèmes, maar je kunt er ook bioplastic van maken. Bijvoorbeeld van melkzuur uit suikerbieten. Start-up Nature’s Principles heeft daar een goedkopere, efficiënte en veilige technologie voor ontwikkeld.

Je gooit huishoudelijk-, industrieel- of landbouwafval in een reactor, verwarmt het tot 1.000 graden of meer en maakt er zo weer bruikbare grondstoffen van zoals syngas, koolstof, mineralen en metalen. Met die technologie wil DOPS Recycling Technologies de markt op.

Plastic uit elektrische apparaten, computers, auto’s, chipszakken of douchekoppen wordt momenteel mondjesmaat gerecycled tot nieuwe, schone grondstoffen. Start-up Resolved Technologies heeft daar letterlijk een oplossing voor gevonden: oplossen in een oplosmiddel. Volgend jaar moet een eerste pilotfabriek op chemiecomplex Chemelot via deze methode 25 kilo plastic per uur gaan recyclen.

Ze werken allemaal keihard aan het ontwikkelen van hernieuwbare grondstoffen voor de chemie: Recell®, ReSolved Technologies, Senbis Polymer Innovations B.V., Nature's Principles en DOPS Recycling Technologies bv. Om hen sneller te laten groeien en door de zogeheten ‘valley of death’ te loodsen namen deze vijf groene startups de afgelopen 200 dagen deel aan de Green Chemistry Accelerator.

Dops, Senbis, Nature’s Principles, Resolved en Recell zijn als veelbelovende gamechangers voor vergroening van de chemie geselecteerd voor de 2e editie van het programma Green Chemistry Accelerator.

Relement biedt een biobased alternatief voor een belangrijk fossiel ingrediënt in verf, lijm en andere bindmiddelen. De potentie is enorm. “Wij hebben uitgerekend dat we over de hele levenscyclus ongeveer 3 kilo CO2 per kilo product kunnen besparen”, zegt medeoprichter Roger Blokland. Er is echter één probleem: opschalen als chemie start-up is zo makkelijk nog niet. Hoe lukt het toch?

Bacteriën in afvalwater die op natuurlijke wijze bioplastic maken, dat na gebruik weer helemaal afgebroken wordt in de natuur door diezelfde bacteriën. Het Friese Paques Biomaterials wil er de markt voor alternatieven voor fossiel plastic mee veroveren.

Butadieen is een belangrijke grondstof voor plastic en rubber, bijvoorbeeld voor legoblokjes en autobanden. Nu wordt dat nog van aardolie gemaakt, maar start-up ETB Global kan het ook maken van bio-ethanol: alcohol uit plantenresten.

Er bestaat geen afval, alleen grondstof, stelt Torwash. De start-up gebruikt gepatenteerde TNO-technologie om rioolslib, landbouwresten, groenteafval en gemengde plastics in een hoge drukreactor om te zetten naar biobrandstof, biogas en grondstoffen voor nieuwe afbreekbare plastics.

Nu Rusland stopt met zijn kunstmestexport, krijgt de Nederlandse startup SusPhos uit de hele wereld vragen om zijn gerecyclede fosfaat te leveren. Dat is een belangrijke grondstof voor kunstmest. CEO en oprichter Marissa de Boer hoopt tientallen miljoenen op te halen voor de bouw van een nieuwe fabriek. Die gaat 50 miljoen kilo fosfaat per jaar winnen uit verbrand rioolslib.

Door de benodigde hoeveelheden gerecycled plastic kan een afvalinzamelaar en -verwerker als Renewi in de toekomst een van de grootste grondstoffenleveranciers worden van de Nederlandse chemie. Het bedrijf wil zijn recyclingspercentage verhogen van de huidige 65 procent naar 75 procent in 2025 om er nieuwe grondstoffen van te maken. 

Tussen nu en 2050 wil chemiebedrijf Dow zijn CO2-uitstoot naar nul brengen en de afhankelijkheid van nieuwe fossiele grondstoffen bij de productie van plastics en basisgrondstoffen minimaliseren. Oftewel volledig circulair en klimaatneutraal worden. Een reis door drie generaties, met een belangrijke rol voor Dow Terneuzen.

Alternatieve bioplastics ontwikkelen die in de natuur en het water afgebroken kunnen worden; dat is de missie van Senbis. Van vistuig tot kunstgrasvelden. Soms is plastic van aardolie beter afbreekbaar dan van biomassa, blijkt dan. De heilige graal is een goed afbreekbaar alternatief voor polyester in kleding, wat grotendeels verantwoordelijk is voor de vervuiling van onze oceanen.

Het Groningse Foamplant maakt als eerste en enige bedrijf ter wereld schuim dat volledig biologisch afbreekbaar en recyclebaar is. Volgens CEO Martin Tietema is dit het materiaal van de toekomst. Een oplossing voor plastic schuim dat nu voor gigantische afvalbergen zorgt en een alternatief voor de fossiele grondstoffen in de chemie, die op termijn moeten verdwijnen.

Een computer die met behulp van kunstmatige intelligentie (AI) incidenten en ongelukken in de chemische industrie kan helpen voorspellen en voorkomen. Een pilot met dit ‘early warning-systeem’ bij AnQore op chemiecomplex Chemelot toont aan dat het kan.